زمان تمرکز در حوضه های آبریز، Time of Concentration

زمان تمرکز در حوضه های آبریز، Time of Concentration

زمان تمرکز در حوضه های آبریز، Time of Concentration

بسیاری از سازه‌های هیدرولیکی بر اساس دبی سیلابی طراحی می‌گردد. در مقدار دبی سیلابی خروجی از حوضه‌های آبریز، مشخصات حوضه و نیز مولفه‌های هواشناسی موثرند. از جمله مشخصه‌های حوضه‌های آبریز موثر در دبی‌های سیلابی، زمان تمرکز می‌باشد. دو تعریف اصلی برای زمان تمرکز وجود دارد. اول اینکه tc به عنوان فاصله زمانی است که یک قطره آب از دورترین فاصله هیدرولیکی حوضه به نقطه‌ی خروجی حوضه یا نقطه‌ی طراحی برسد.

منظور از دورترین فاصله هیدرولیکی، دورترین فاصله هندسی نبوده بلکه ممکن است به دلیل شیب کمتر بخشی از حوضه، دورترین نقطه به لحاظ زمان تمرکز دارای فاصله‌ی هندسی کمتری نسبت به خروجی یا نقطه‌ی طراحی داشته باشد.

بر اساس این تعریف روش‌های تجربی مختلفی بر حسب مشخصات حوضه های آبریز به دست آمده است.

تعریف دوم بر اساس هیتوگراف بارش و هیدروگراف رواناب ناشی از آن صورت می‌گیرد.

بدین صورت که بر اساس هیتوگراف بارش و هیدروگراف رواناب، میزان بارش مازاد و رواناب مستقیم محاسبه می‌گردد. زمان تمرکز، فاصله‌ی زمانی بین مرکز جرم بارش مازاد و نقطه‌ی عطف در بازوی کاهشی هیدروگراف است.

در برخی موارد نیز زمان تمرکز را به عنوان تفاوت زمانی بین انتهای بارش مازاد و نقطه‌ی عطف بازوی کاهش هیدروگراف در نظر می‌گیرند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که هیچکدام از روش‌های بدست آمده از دو تعریف بالا برای زمان تمرکز مقدار واقعی را به دست نمی‌دهد.

روش‌های تجربی متعددی جهت تخمین زمان تمرکز با استفاده از مشخصات حوضه‌های آبریز نظیر، شیب، ابعاد حوضه یا طول آبراهه اصلی، ضریب زبری آبراهه و میزان نفوذ‌پذیری سطح حوضه ارائه شده است که برخی از این روابط عبارتند از: روش‌های FAA، روش موج سینماتیکی، روش کربای هاتاوی، روش SCS بر اساس سرعت، روش کارتر و سایر موارد

روش‌های تجربی نیز به دلیل تقریب در پارامتر‌ها  و ثابت نبودن این پارامترها در دبی‌های سیلابی مختلف و یا تغییر این پارامترها با زمان، دارای تفاوت در تخمین زمان تمرکز واقعی حوضه باشد.

روش محاسبه زمان تمرکز بر اساس منحنی بارش و رواناب نیز دارای مشکلاتی است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت، روش واحدی جهت تعیین Tc وجود نداشته و با توجه به شرایط حوضه‌ی آبریز با فرضیاتی که در هر روش تجربی ارائه شده، بایستی روش مناسب انتخاب و مورد استفاده قرار گیرد. لذا بایستی توجه ویژه‌ای به فرضیات در نظر گرفته شده در توسعه هر روش نمود.

منبع: هیدرولوژی مهندسی، مولف: دکتر حمیدرضا صفوی

محصول

اصول هیدرولوژی کاربردی
قیمت: 95,000 تومان
95,000 تومان
کاتالوگ: 
کتاب
عمران
سازه هیدرولیکی
آب (مدیریت منابع آب)
آب و فاضلاب
رودخانه
سایر
دانشگاهی (رفرنس)
هیدرولوژی مهندسی
قیمت: 120,000 تومان
120,000 تومان
کاتالوگ: 
کتاب
عمران
سازه هیدرولیکی
آب (مدیریت منابع آب)
آب و فاضلاب
رودخانه
ارکان دانش
دانشگاهی (رفرنس)

مشاوران این تخصص

کاربران

اشتراک در RSS - زمان تمرکز در حوضه های آبریز، Time of Concentration