مقاله تحلیلی: تست مایع نافذ بر روی بتن - هدف، فرآیند و کاربردها

تست مایع نافذ یک روش تست غیر مخرب است که برای تشخیص انواع ترک در بتن مانند ترک ناشی از خستگی، ترک ناشی از سرد شدن سریع، ترک ناشی از سایش، ترک ناشی از اضافه‌بار، شکستگی های ناشی از ضربه و ترک ناشی از تخلخل استفاده می شود.

تست مایع نافذ مقرون به صرفه، انعطاف پذیر و استفاده از آن آسان است و زمانی کاربرد دارد که بازرسی چشمی برای تشخیص ترک در بتن کافی نیست، خصوصاً برای ذخایر مواد مایع. این روش می تواند ترک ها را تشخیص دهد اما نه می تواند عمق ترک را مشخص کند و نه می تواند بر پیشرفت ترک نظارت داشته باشد.

این روش بر اساس اصل مویینگی عمل می کند که به معنای قابلیت مایع برای جاری شدن در ترک های باریک بدون هیچ عامل محرک برای تشخیص ناپیوستگی های سطح بتن است.

در مرحله بعد مایع اضافی از روی ترک ها برداشته می شود. سپس از یک آشکارکننده به‌منظور مشخص شدن مواد نفوذ کرده در ترک‌ها استفاده می‌شود. درنهایت، ترک های بتن با بازرسی چشمی شناسایی می شوند.

 هدف

از تست مایع نافذ برای تشخیص ترک در اعضای بتنی به‌خصوص زمانی که بازرسی چشمی برای تشخیص ترک کافی نیست، استفاده می‌شود.

فرآیند

تست مایع نافذ می تواند بر اساس روش هایی انجام شود که توسط آیین نامه های بین المللی مختلف تهیه‌شده است مانند:

• ASTM E 1417: Standard Practice for Liquid Peneterant Testing
• EN 1371-1: Founding-Liquid peneterant inspection –Part 1 (Sand, Gravity die and low pressure die casting)

مراحل انجام تست مایع نافذ عبارت‌اند از:

1. تمیز کردن سطح بتن: سطح بتن باید از روغن، گریس، آب و یا سایر آلودگی هایی که احتمالاً مانع از ورود مایع نافذ به ترک ها می شود، تمیز شود.
2. اعمال مایع نافذ: بعد از تمیز کردن و خشک‌کردن سطح بتن، مایع نافذ روی سطح بتن اعمال می شود. به‌طورکلی 10 تا 30 دقیقه به مایع نافذ اجازه داده می شود تا درون همه ترک ها نفوذ کند.
3. برداشتن مایع نافذ اضافی از روی سطح: سپس مایع نافذ اضافی از روی سطح بتن پاک می شود. روش پاک کردن مایع نافذ به نوع مایع مورداستفاده بستگی دارد. در حین برداشتن مایع اضافی حلال نباید مستقیم روی سطح دارای ترک اسپری شود زیرا می تواند مایع نافذ را از ترک ها خارج کند.
4. اعمال آشکارکننده (پودر): پس از برداشتن مایع اضافی از ترک های بتن، لایه نازکی از آشکارکننده روی سطح اعمال می شود. این آشکارکننده، مایع نافذ در ترک ها را نمایان می‌کند و علائمی را نشان می‌دهند که به ما در تشخیص پراکندگی ترک ها کمک می‌کنند. هر لکه رنگی موقعیت و نوع نواقص روی سطح را نشان می دهد.
5. بازرسی ترک در بتن: از نور مرئی یا نور فرابنفش با شدت کافی برای بازرسی ترک ها در بتن استفاده می شود. بازرسی ترک ها 10 دقیقه پس از اعمال آشکارکننده (پودر) انجام می شود. هرگونه تأخیر پس از اعمال آشکارکننده برای بازرسی ترک ها، ممکن است باعث خارج شدن مایع نافذ از درون ترک ها شود و منجر به نتایج نادرست شود.
6. تمیز کردن دوباره سطح: سطح بتن پس از بازرسی و ثبت نواقص، در صورت وجود تمیز می شود.

مزایا

• راحت و نیاز به آموزش کم
• آزمایش راحت اشکال هندسی پیچیده
• حساسیت بالا به ناپیوستگیهای کوچک در سطح
• مقرون‌به‌صرفه
• محدودیت کم در مورد مواد غیرفلزی، فلزی، غیر مغناطیسی، مغناطیسی، نارسانا و رسانا
• مقرون‌به‌صرفه بودن مواد آزمایش
• بازرسی سریع مناطق بزرگ و گسترده

معایب

• آلودگی سطحی گسترده ممکن است به‌عنوان نقص ظاهر شود.
• پرداخت سطح و زبری میتواند بر حساسیت بازرسی تأثیر بگذارد.
• تنها به نقص ناشی از شکاف سطح حساس است.
• تنها مواد با سطح نسبتاً غیر متخلخل میتوانند بازرسی شوند.
• تمیزکاری نهایی ضروری است.
• نگرانیهای زیست‌محیطی- ممکن است نیاز به دفع مواد شیمیایی و جابهجاییهای پرهزینه باشد.
• نظارت بر پیشرفت نقص یا تعیین شدت عمق ترک غیرممکن است.
• بازرس باید مستقیماً به سطح موردنظر دسترسی داشته باشد.

کاربردها

تست مایع نافذ می تواند برای بررسی مواد مختلفی مانند موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد:

1. بتن
2. فلزات (آلومینیوم، مس، فولاد، تیتانیوم و غیره)
3. شیشه
4. بسیاری از مواد سرامیکی
5. پلاستیک های لاستیکی

منبع

نوشته شده توسط تیم مترجمین موسسه 808

اگر دوست دارید به تیم مترجمین 808 بپیوندید، با ما تماس بگیرید.

دریافت فایل PDF مقاله برای اعضای VIP رایگان است. سایر کاربران با پرداخت ۵۰۰ تومان می توانند اقدام به دریافت این فایل کنند.