یادداشت تحلیلی: آیا حکومت به دنبال افزایش تعمدی قیمت مسکن است؟!

تیتر خبر: "تصمیم دولت در اجرایی کردن پرداخت وام با بهره ۱۳ درصد به مستاجران جهت بالا بردن سطح توانمندی آنها در اجاره های سر به فلک کشیده کنونی مسکن" (منبع)

خبری در ظاهر خوب ، اما با دید به کلیت ماجرا بلافاصله این سوال در ذهن ما طرح میشود که چرا دولت با اتکای قدرت نظارتی اجرایی خود و همانند سایر موارد مشابه بازار سرمایه، تصمیم به ورود و تثبیت قیمت زمین و متعاقب آن مناسب سازی قیمت خرید یا اجاره مسکن برای قشر آسیب دیده نگرفته است و به جای آن با اعطای وام، خود احتمالا مسبب افزایش بعدی قیمت مسکن در کشور میشود! آیا اعلام این خبر خود مجوز افزایش قیمت مسکن با توجیه وام داده شده نیست؟

تفاوت های بازار مسکن با انواع پارامتر های بازار سرمایه

برخی کارشناسان همواره افزایش قیمت مسکن را وابسته به افزایش قیمت ارز میدانند در حالیکه بایست به این مساله توجه کرد که علیرغم برخی تشابهات، مقوله قیمت مسکن اساسا با سایر پارامتر های بازار سرمایه مثل قیمت ارز از تفاوت های جدی برخوردار است:

• در موارد دیگر بازار سرمایه همچون قیمت دلار، همزمان با کمبود عرضه داخلی، تقاضا افزایش یافته که طبیعتا میتواند به طور مقطعی کوتاه مدت به بالا رفتن قیمت ها منجر شود اما در بازار مسکن صحبت از کمبود عرضه نیست ، امروز ما با انوه خانه های خالی روبرو هستیم که چون اتفاقا تقاضا متناسب با قیمت های آنها نیست خالی مانده اند و مردم از روی ناچاری رو به مهاجرت به حاشبه شهر ها آورده اند.
• مورد دوم: مقوله سرمایه گذاری در مسکن با توجه به قیمت های نسبتا بالای مسکن در قیاس با سایر پارامتر های بازار سرمایه جزو خرد فروشی های درگیر با زندگی عموم مردم نیست بنابراین تنها یک گروه خاص از اقلیت جامعه آنهم در این شرایط با تبدیل سایر دارای های خود قادر به خرید و فروش مسکن میباشند.
• و مورد سوم: قیمت مسکن تا 70% وابسته به قیمت زمین است و باید بپذیریم کنترل قیمت زمین نه در دستان سایت های اینترنتی ، نه در دست بنگاه های مشاور املاک و نه در دست مردم بلکه تنها در دست خود حکومت است!

نظام سرمایه داری و اقتصاد سوسیالیستی

بگذارید قبل از هر چیز کمی به عقب برگردیم تا برخی از تناقضات سیاست های کلان اقتصادی اتخاذ شده در 41 سال اخیر کشورمان را یادآور شویم:

بهمن ماه سال 1357 ، مردمی تحت ظلم فشار سرمایه داری در شرایطی که شاخص نابرابری اجتماعی به بالای 50.0 رسیده بود برای دریافت حق خود پا به خیابان ها گذاشتند مردمی که تصور رسیدن به آرمانشهری با عدالت اجتماعی برابر با یکدیگر را در سر میپروراندند. البته آن موقع شاید عموم مردم اسم آن آرمانشهر را  هم یه یقین نمیدانستند اسمی که در همان زمان نظام های کمونیستی بر پایه مارکسیسم سکولار در جهان پی ریزی کرده بودن و شده بود الگویی برای برخی ملی مذهبی کشورمان تا در قالب گروه های سوسیال خداپرست داخلی بتوان از آن فرمولی برای رسیدن به این آرمانشهر پیدا کرد. در نظر متفکران آن زمان تنها راه روبرویی با نظام سرمایه داری امپریالیسم پیاده سازی نوعی سوسیالیسم در اقتصاد بود که درنتیجه آن مردم از قدرت یکسان در خرید برخوردار باشند،

همزمان با فشار جنگ تحمیلی، طرح دولتی شدن صنعت کشور پیاده شد تا بتوان ترمیمی بر زخم اقتصاد کشور یافت، سرمایه دار هایی که عمری تلاش برای ایجاد رفاه اجتماعی از شکل کارآفرینی کرده بودند مجبور به ترک وطن یا گوشه نشینی شده بودند چراکه دیگر فرمول رسیدن به آرمانشهر تغییر کرده بود. مردمی هم که به دنیال آن آرمانشهر خیالی خود میگشتند مجبور بودند فعلا یک دهه با اقتصاد کوپونی صبر و تحمل کنند تا بالاخره از ابتدای دهه 70 همزمان با بالا رفتن قیمت نفت و رو به بهبود یافتن تدریجی اقتصاد کشور آنها نیز با بهبود نسبی رفاه در زندگی اشان مواجه شوند اما همچنان یه مشکل مهمی در زندگی مردم وجود داشت: خرید مسکن!

از اواسط دهه 70 تاکنون دولت های مختلفی بر سر کار آمده اند: اصلاح طلب و اصول گرا ، در یک برهه ای بحث مسکن مهر اجرایی شد که البته با نواقصی در اجرا روبرو بود اما در کل برای رفع همین نیاز برابری اجتماعی در دستور کار دولت وقت قرار گرفت ، اما در دولت بعد آن به جای رفع ایرادات اجرایی این طرح و همزمان با فشار خارجی ناشی از تحریم های بین المللی و کوچک شدن اقتصاد، خواسته یا ناخواسته در جهت حمایت نظام سرمایه داری با اعطای وام های سنگین بانکی به برخی عده معدود سرمایه دار برای ساخت و ساز های کلان، به تدریج به پاک کردن صورت مساله برابری اجتماعی رو آوردند به نحویکه رفته رفته از فروردین سال 1392 تاکنون به شکل افسار گسیخته ای قیمت مسکن روز به روز افزایش نجومی به خود دید: (شکل زیر: منبع) 

 و اینگونه بود که مسکن به آرزوی مردمی تبدیل گشت که روزی به دنبال آرمانشهر برابری اجتماعی بودند

امروز مجادله اصلی بین سرمایه داری و سوسیالیسم نیست ، سوسیالیست را به مدت صد سال در جهان در کشور هایی چون شوروی سابق در ونزوئلا و کوبا و ... دیدیم و تجربه کردیم که در آن سرمایه داری پیروز نهایی شد. بحث امروز بین نوعی از سرمایه داری دموکراتیک است که در آمریکا و کانادا و... شاهد آن هستیم و نوعی دیگر از سرمایه داری خودکامه در چین و روسیه شاهد آن هستیم.

سوال مهم اینجاست؟ امروز ما در کجای این دسته بندی قرار داریم: سرمایه داری دموکراتیک یا سرمایه داری خودکامه؟!

امروز بایست به جای تصویب طرح های عجولانه ای چون اعطای وام به مستاجرین، به شکل فوری جلوی سوداگری هایی که منجر به یکشبه ره صد ساله رفتن برخی سرمایه دار ها شده است گرفته شود. تاکی میبایست شاهد دادگاه های فاسیدن اقتصادی باشیم ، تاکی میبایست شاهد اعدام یکی یکی سلطان های بازار های سرمایه باشیم اما بعد آن تغییری در قیمت ها را نبینیم؟

آقایان مسئولین این صدای امروز جامعه جوان کشور است: بگذارید نفس بکشیم! 

امروز مردم ایران خسته تر از همیشه هستند ، اگر همچنان شعار برابری اجتماعی را در سر دارید از یک لحظه منافع بانک ها را از سرمایه داران جدا کنید و با اقدام فوری برای حداقل تثبیت قیمت ها برای همیشه این قائله را به پایان برسانید.

در انتها بایست خطاب به مسئولین گفت: لطفا به جای تصویب طرح های عجولانه فوری مثل این طرح ، مدتی به خودتان استراحت دهید و لطفا فعلا هیچ کاری نکنید. بس است...